माछा पालनको केन्द्र बन्दै कैलाली र कञ्चनपुर, ७५ प्रतिशत माग धान्दै

धनगढी : कैलाली र कञ्चनपुर जिल्ला माछापालनको केन्द्र बन्दै गएका छन्। सुदूरपश्चिममा वार्षिक १० हजार मेट्रिक टन माछा उत्पादन हुँदै आएको छ।

कैलाली १९४ र कञ्चनपुरमा ४८ वटा गरी २४२ बढी प्राकृतिक ताल छन्। प्राकृतिक र कृत्रिम गरी कैलाली र कञ्चनपुरमा २ हजार ५४२ वटा ताल र पोखरीहरू रहेका छन्। कैलाली र कञ्चनपुरमा मात्र जम्मा एक हजार ३७५ हेक्टर क्षेत्रफलमा माछा पालन हुँदैआएको छ। जुन मुलुकको कुल घोलतालको एक तिहाइ क्षेत्रफल हो। कैलाली र कञ्चनपुरमा पाँच हजार ३८० बढी व्यावसायिक किसानहरू माछा पालनमा संलग्न रहेको मत्स्य विकास केन्द्र, गेटाको तथ्यांकमा उल्लेख गरिएको छ।

सुदूरपश्चिम प्रदेशको कैलाली र कञ्चनपुर जिल्ला माछा उत्पादनको प्रमुख जिल्ला हो। सुदूरपश्चिमका तराइका दुई जिल्लामा उत्पादित माछाले यहाँको ७५ प्रतिशत माग धानिरहेको छ। बाँकी २५ प्रतिशत माछा भारत र अन्य प्रदेशबाट आयात भइरहेको हो। कैलाली र कञ्चनपुरका घोलतालमा माछाको उत्पादकत्व २ दशमलव ३ मेट्रिक टन प्रतिहेक्टर रहेको छ। भने, त्यस्तै सुदूरपश्चिमको कूल गृहस्थ उत्पादन (जीडीपी) को शुन्य दशमलव ५ प्रतिशत माछाको योगदान रहेको तथ्यांकमा उल्लेख छ।

मत्स्य विकास केन्द्र गेटाका प्रमुख निर्मल बहादुर खातीले सुदूरपश्चिमको जनसङ्ख्याको अनुपात र उत्पादन हेर्दा यहाँ एक व्यक्तिले वार्षिक सरदर साढे २ किलो माछा मात्रै उपभोग गर्ने गरेको बताए। सुदूरपश्चिममा माछाको खपत निकै कम रहेको हो। अझै पनि माछा उपभोग गर्ने संस्कृतिको विकास सुदूरपश्चिममा भएको छैन।