गर्मीका कारण शरीरको तापक्रम धेरै नै बढ्छ? बच्नका लागि यी चिज खानुहोस्

काठमाडौं। तातो घाम र गर्मीको यो मौसम हाम्रो स्वास्थ्यको लागि धेरै तरिकाले हानिकारक हुन सक्छ। कतिपय सहरमा ४५ डिग्री नाघ्ने तापक्रमले हाम्रो स्वास्थ्यमा जोखिम हुने गर्दछ। आजकल दिउँसो घरबाट बाहिर ननिस्कनु पर्ने स्वास्थ्य विज्ञहरु बताउँछन् । गर्मी स्ट्रोकले धेरै उच्च शरीरको तापक्रम निम्त्याउन सक्छ, साथै अन्य धेरै स्वास्थ्य समस्याहरू, जसले गम्भीर साइड इफेक्टको जोखिम पनि हुन सक्छ।

गर्मी स्ट्रोक गर्मी सम्बन्धित गम्भीर रोग हो। यो तब हुन्छ जब शरीरले आफ्नो तापक्रम नियन्त्रण गर्न सक्दैन। शरीरको तापक्रम द्रुत गतिमा बढ्छ, पसिना निस्कने शरिर असन्तुलन हुने, शरीर चिसो हुन गाह्रो हुने गर्दछ। जब गर्मी स्ट्रोक हुन्छ, शरीरको तापक्रम १० देखि १५ मिनेट भित्रमा १०६ डिग्री फारेनहाइट वा त्योभन्दा माथि बढ्न सक्छ।

गर्मीबाट बच्न खानपानमा पनि ध्यान दिनु जरुरी हुन्छ । यदि तपाइँ गर्मी स्ट्रोकको शिकार हुनुहुन्छ भने, तपाइँ आहारमा ध्यान दिएर यसको लक्षणहरू कम गर्न सक्नुहुन्छ। आउनुहोस्, शरीरको तापक्रम बढ्नु कत्तिको हानिकारक हुन सक्छ र शरीरलाई चिसो राख्नको लागि के के खानेकुराहरू खानु पर्ने थाहा पाउनुहोस्।

शरीरको तापक्रम वृद्धि हानिकारकः हाम्रो शरीरको सामान्य तापक्रम सामान्यतया 98.6F हुन्छ। ज्वरोको अवस्थामा, यो 102-104F सम्म बढ्छ। जसमा शरीरले अधिक पसिना उत्पादन गरेर यो तापमान नियन्त्रण गर्दछ। तर गर्मीको हकमा पसिना उत्पादन गर्ने ग्रन्थीले राम्ररी काम नगर्ने भएकाले तापक्रम धेरै बढ्ने खतरा रहन्छ।

जब गर्मी स्ट्रोक हुन्छ, शरीरको तापक्रम १० देखि १५ मिनेट भित्रमा १०६ डिग्री फारेनहाइट वा त्योभन्दा माथि बढ्न सक्छ। यदि व्यक्तिले आकस्मिक उपचार पाएन भने गर्मी स्ट्रोक एक गम्भीर जोखिम कारक हुन सक्छ।

गम्भीर साइड इफेक्टः सामान्यभन्दा बढी तापक्रम शरीरका अंगका लागि हानिकारक हुन सक्छ । यो पहिलेदेखि नै मुटु वा फोक्सो सम्बन्धित रोग भएका मानिसहरूका लागि विशेष गरी खतरनाक हुन सक्छ। यो किनभने तापमान वृद्धिले हृदय गति र श्वासप्रश्वासको गति पनि बढाउँछ, जसले उच्च रक्तचापको जोखिम बढाउन सक्छ। त्यसैले गर्मीमा शरीरको तापक्रम सन्तुलित राख्न निरन्तर प्रयास गरिरहनुपर्छ ।

पानी पिउनुः शरीरका लागि दैनिक कम्तीमा ३–४ लिटर पानी पिउनु अति आवश्यक छ। यसले पोषक तत्वको परिसंचरण र शरीरमा फोहोर हटाउन मद्दत गर्दछ। यसबाहेक पसिनाबाट शरीरलाई चिसो पार्ने गरी शरीरको तापक्रम नियन्त्रण गर्न पानीको महत्वपूर्ण भूमिका हुन्छ । यही कारणले गर्दा डिहाइड्रेसन भएमा तातो स्ट्रोकको जोखिम निकै बढ्छ। शरीरमा पानीको कमी नहोस् भन्ने कुरामा ध्यान दिनुहोला ।

यी चिजको सेवन पनि गर्न सक्नुहुन्छः

पानी बाहेक, तपाईं फलफूल र तरकारीहरू सेवन गरेर पनि राम्रो शरीरको तापक्रम कायम राख्न सक्नुहुन्छ। पातदार साग, छाछ, आँप, कागती, दही, एभोकाडो र नरिवलको पानी पिएर विशेष फाइदा लिन सकिन्छ । गर्मीमा पाइने तरबूज–खरबुजा जस्ता धेरै फलफूलमा पनि पानीको मात्रा बढी हुने भएकाले यसको सेवनले शरीरमा पानीको कमी पूर्ति गर्न र तापक्रम नियन्त्रणमा राख्न पनि मद्दत गर्छ ।