काठमाडौं : नुन, सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण तत्त्वहरूमध्ये एक हो जुन सामान्यतया हरेकको घरमा पाइन्छ ।
खानाको स्वाद बढाउनको लागि नुन चाहिन्छ तर, खानामा नुन थप्नुअघि धेरै विचार पुर्याउनु पर्दैन भन्ने सोच छ भने यो एकदम गलत हो ।
नुन केवल स्वाद उत्पादक एजेन्ट मात्र होइन, एक आवश्यक पोषक तत्त्व हो, जुन शरीरलाई राम्रोसँग काम गर्नको लागि आवश्यक हुन्छ ।
नुन वा सोडियम केही आवश्यक खनिजहरू हुन्, जसले शरीरमा इलेक्ट्रोलाइट्सको रूपमा काम गर्दछन् ।
नुनले शरिरमा तरल पदार्थ सन्तुलन र मांसपेशिलाई संचालन गर्न मद्दत गर्छ । तर, चाहिनेभन्दा धेरै नुनले उच्च रक्तचाप र हृदय रोगसहित धेरै स्वास्थ्य समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ ।
नुनलाई स्वतन्त्र रूपमा प्रयोग गर्नुअघि सावधान हुनुपर्छ ।
विशेष रूपमा नुनको मात्रा घटाउन नभनिएसम्म, नुनलाई आफ्नो आहारबाट काट्नुपर्दैन ।
प्रायःजसो व्यक्तिहरूलाई कम सोडियमको सेवनले शरीरमा ल्याउने समस्याको बारेमा थाहा हुँदैन ।
सोडियमको कम मात्राले सानो आन्द्रामा अ’वरोध उत्पन्न गर्ने, मांसपेशीको कम्पन, पखाला, बान्ता र मुटुको असफलता तथा मस्तिष्क गतिविधिलाई पनि असर गर्न सक्छ ।
धेरै नुनले भने धेरै स्वास्थ्य समस्याहरू जस्तै ओस्टियोपोरोसिस, किड्नी रोग, वा उच्च रक्तचापसँग जोडिएको छ ।
खानामा नुन छर्कनु अर्को अस्वस्थ्यकर बानी हो । खानामा थोरै नुन लागेमा खानामा माथिबाट नुन छर्कने धेरैको बानी हुन्छ । तर, पकाइएको खानामा काँचो नुन छर्कनु भनेको स्वास्थ्य समस्याहरू निम्त्याउनु हो ।
खानामा थपेको अतिरिक्त नुनलाई शरीरले सजिलै समाहित गर्न सक्दैन जसले सिस्टोलिक रक्तचापको स्तरलाई बढाउने गर्छ ।
विश्व स्वास्थ्य संगठनको अनुसार वयस्कहरूले प्रतिदिन ५ ग्रामभन्दा कम नुनको सेवन गर्नुपर्छ ।
२ देखि १५ वर्ष उमेरका बच्चाहरूको लागि सोडियम सेवनको मात्रा उनीहरूको ऊर्जा आवश्यकताहरूमा निर्भर गर्छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस्